27.8.18

MATERI PELAJARAN SEKOLAH : CERITA BAHASA JAWA : ASAL USUL KOTA SALATIGA



Diceritakake wonten zaman riyen, nalika Semarang anggadahi Adipati kanthi asma Pandanarang II ingkang nggadhahi isteri ingkang lakung kagungan nami Nyai Pandanarang. Piyambakipun dikenal dados Adipati ingkang jujur, ananging ugi remen dening banda dunya.
Sifat kirang sae Adipati menika kamireng dening Sunan Kalijaga, satiyang wali ingkang arif sanget saha wicaksana. Sunan Kalijaga kangungan pangangkah ngelingaken Pandanarang II kaliyan ngremeng utawi nylamur dados tukang ngarit suket. Nalika medal ing plataran Kadipaten, Adipati Pandanarang II ngenyang suketipun kanthi regi andhap sanget.
Panyade rumput punika sarujuk uga ngaturaken rumputipun wae ing kandang. Sadereng kesah, piyambakipun nyimpin arta gangsal sen ing antawis tumpukan suket aau. Arta kesebat dipunpanggihaken dening abdi dalem Pandanarang II ingkang banjur lapor kedadean menika dateng Adipati Pandanarang II.
Kedadosan menika terus mawon kedadosan salebetipun setunggal minggu. Pandanarang II gumun kenging punapa bakul suket kesebat mboten nate nakokake wonten pundi artanipun. Nalika bakul suket punika wangsul malih, Pandanarang nangletaken asal saking bakul suket menika. Piyambakipun ugi nangletaken kenging punapa piyambakipun kados mboten mbetahaken arta. Bakul suket ingkang mboten sanes nggeh menika Sunan Kalijaga nuli njawab pitakon saking Pandanarang menawi piyambakipun mboten betah banda ndunya ingkang luwih, amargi sedayanipun mboten enten ingkang lestantun. Piyambakipun ugi sanjang menawi enten Emas ingkang sampun ditanem ing lebet plataran kadipaten.
Pandanarang lajeng duka mireng wangsulan punika. Piyambakipun rumaos saweg diece dening bakul suket punika. Nanging, kasunyatane, tembung-tembung tiyang punika leres. Enten Emas ing lebet siti kadipaten. Akhiripun, Adipati Pandanarang nyumerepi menawi tiyang punika nggeh menika Sunan Kalijaga. Adipati punika lajeng nyuwun pangapunten uga nyuwun konjuk dados murid Sunan Kalijaga. Sunan Kalijaga ngijinaken kahti syarat supados Pandanarang cucul saking katrisnan banda ndunya ingkang linuwih
Legenda Bahasa Jawa Salatiga Isteri Adipati ugi kersa ndherek semahipun.Nanging, piyambakipun mboten sudi mengker banda ndunyanipun uga ngabritaken dhateng tiyang fakir. Piyambakipun ngengken semahipun budhal langkung rumiyen. Lajeng, Nyai Pandanarang ndelekake Emas ing lebet tekenipun ingkang kedamel saking pring.
Ing radin, piyambake sedaya diadang dening telung perampok ingkang badhe ngrampok Kanjeng Sunan lan Adipati, ananging Sunan Kalijaga lajeng ngendika:  “Yen siro pengen bondo, tunggunen. Sedelo maneh, bakal lewat wong wadon tuo. Cegaten. Siro kabeh bakal oleh Emas saka teken pring sing digawa piyambake”.  Lajeng mboten dangu, Nyai Pandanarang mlampah kaliyan tekenipun. Perampok banjur nyegat uga ngrampok teken saking pring menika ingkang Nyai Pandanarang cepeng.  Legenda Bahasa Jawa Sala. Nyai Pandanarang mboten saget tumindak menapa-menapa kajawi nglepasake bandanipun. Nalika kepanggih kaliyan semahipun uga Sunan Kalijaga, piyambakipun nyeriosaken kedadosan wau kaliyan nangis.
“Panjenengan mboten mirengaken pangandikan semah njenengan. Konjuk ngguru kaliyan kula, panjenengan kedah mengker banda ndunya. Dados, kedadean niki wae salah panjenengan piyambak,” ngendikan Sunan Kalijaga.
Konjuk ngeling kedadosan kesebat, Sunan Kalijaga paring nami daerah punika kaliyan nami Salah Telu amergi enten tigang tiyang ingkang numindakake kalepatan ing mriki, nggeh menika panjenengan piyambak, semah panjenengan, uga para perampok wau. Mbenjang, wonten ing mriki badhe dados kitha ingkang rame,” ngendikan Kanjeng Sunan.

Artikel Lainnya